Phương pháp nuôi gà nhiều ngón tại rừng quốc gia

Ngành chăn nuôi ở khu vực miền núi nước ta vẫn tồn tại quy mô nhỏ với các sản phẩm địa phương đặc trưng, có chất lượng cao và là nguồn thu nhập quan trọng của cộng đồng các dân tộc thiểu số. Chăn nuôi gia cầm đặc biệt là nuôi gà nhiều ngón đóng góp cho tổng thu nhập của các hộ nông dân khoảng 50% (Maltsoglou & Rapsomanikis, 2005; Burgos et al., 2008). 

Chăn nuôi gà bản địa hiện nay đang được các nhà quản lý quan tâm bởi khả năng thích nghi cao, phù hợp với tập quán, văn hóa và phương thức chăn nuôi; hơn nữa, chất lượng thịt gà cao, quí hiếm nên chúng có giá cao, ít biến động và rất phù hợp với thị hiếu của người tiêu dùng có thu nhập cao. Ngoài ra, chăn nuôi gà hồ đông cảo bản địa còn có ý nghĩa bảo vệ sự đa dạng sinh học và đa dạng di truyền, giúp cho ngành chăn nuôi của Việt Nam phát triển bền vững.

Đặc điểm của nuôi gà nhiều ngón ở Phú Thọ

Giống gà nhiều ngón là một giống gà quý hiếm có từ lâu đời, gắn liền với sinh kế và văn hoá của đồng bào dân tộc thiểu số ở tỉnh Phú Thọ, giống gà này tuy có năng suất thấp nhưng chúng có nhiều đặc điểm di truyền tốt như có thể chịu được điều kiện nuôi kham khổ, khả năng chống chịu dịch bệnh tốt, trứng và thịt có chất lượng thơm ngon.

>>> Xem ngay: Đá gà trực tiếp thomo <<<

Để có cơ sở khuyến cáo và định hướng phát triển chăn nuôi gà bản địa nói chung và gà nhiều ngón nói riêng, việc đánh giá các đặc điểm ngoại hình, tính năng sản xuất và vai trò của giống gà nhiều ngón quý hiếm này đối với người dân miền núi Phú Thọ (dân tộc Dao) thuộc khu vực Rừng quốc gia Xuân Sơn là rất cần thiết.

Nghiên cứu nhằm đánh giá thực trạng, phương thức chăn nuôi và một số đặc tính sinh học, khả năng sản xuất của giống nhiều ngón trong điều kiện chăn nuôi nông hộ tại các cộng đồng dân tộc thiểu số trên địa bàn.

>>> Xem thêm: Những con gà danh nổi tiếng trên sới gà Thomo

Phương pháp nghiên cứu chăn nuôi

Nghiên cứu được thực hiện trên 60 hộ người Dao được lựa chọn dựa trên tiêu chí có nuôi gà nhiều ngón thuộc 2 xã Xuân Sơn và Xuân Đài (30 hộ/xã), rừng quốc gia Xuân Sơn, huyện Tân Sơn, tỉnh Phú Thọ từ tháng 10/2013 đến tháng 6/2014.

Thực trạng chăn nuôi gà và một số đặc điểm liên quan đến sự phân bố, nuôi dưỡng cũng đã được đánh giá thông qua phiếu điều tra trực tiếp và gián tiếp trên các hộ chăn nuôi ở 2 xã nói trên. Đặc điểm ngoại hình được thực hiện thông qua quan sát trực tiếp, mô tả hình thái và chụp ảnh 200 cá thể trưởng thành.

Khả năng sinh sản và sức sản xuất của gà nhiều ngón nuôi theo phương thức chăn thả tại

địa phương được đánh giá thông qua phân tích số liệu (bằng cách đặt sổ theo dõi tại hộ) và thu thập thông tin liên quan đến khả năng sinh sản của 50 gà mái. 

>>> Xem thêm: Kinh nghiệm nuôi gà chọi chiến siêu đỉnh

Bí quyết chăn nuôi gà trong thời kỳ đẻ trứng

Các chỉ tiêu theo dõi gồm tuổi đẻ quả trứng đầu (ngày), số trứng đẻ bình quân/lứa và sản lượng trứng/mái/năm. Tỉ lệ trứng có phôi; tỉ lệ nở/trứng ấp và tỉ lệ nở/trứng có phôi (%) được xác định khi theo dõi 50 ổ trứng được gà mái ấp bằng phương pháp tự nhiên.

Xác định khả năng sản xuất thịt của gà nhiều ngón bằng việc nuôi thí nghiệm đàn gà thịt trong nông hộ với 60 con (30 trống và 30 mái) từ 0-16 tuần tuổi theo phương thức chăn

thả, lặp lại 3 lần với các điều kiện tương tự nhau. Gà được cân hàng tuần vào một ngày

nhất định, trước khi cho ăn để đánh giá tăng trọng của đàn gà qua các tuần tuổi. Chế độ nuôi dưỡng được thực hiện theo TCVN 2265-2007 với các nguyên liệu có sẵn tại địa phương như ngô, thóc, đậu tương và premix. Giai đoạn từ 0 đến 3 tuần tuổi gà được nuôi nhốt và cho ăn tự do.

Giai đoạn từ 4 đến 12 tuần tuổi gà được nuôi chăn thả và cho ăn theo nhu cầu 2 bữa/ngày. Mổ khảo sát đánh giá chất lượng thân thịt gà khi 16 tuần tuổi được tiến hành theo WPSA (1984). Số liệu thu thập được xử lý bằng phần mềm Minitab 14.

>>> Xem Thêm: Chia sẻ kinh nghiệm chăn nuôi gà thịt hiệu quả nhất hiện nay

Số lượng, quy mô chăn nuôi, cơ cấu tuổi gà trống và mái sinh sản

Kết quả điều tra cho thấy, hiện nay gà nhiều ngón được nuôi nhiều nhất ở xã Kim Thượng

4.150 con, xã Xuân Đài 3.790 con và xã Xuân Sơn 3.120 con (Bảng 1). Kết quả của chúng tôi phù hợp với nghiên cứu của Nguyễn Khắc Khôi (2006) cho biết gà nhiều ngón ở vùng núi cao phía Tây của tỉnh Phú Thọ từ rất xa xưa, chủ yếu ở các xã Xuân Sơn, Xuân Đài, Kim Thượng thuộc huyện Tân Sơn. Su et al. (2004) cũng đã chỉ ra Phú Thọ là quê hương của giống gà nhiều ngón.

Kết quả nghiên cứu cũng cho thấy, tại huyện Tân Sơn, giống gà Ri được nuôi với tỷ lệ cao nhất, tương ứng là 69,14% và 66,85% ở 2 xã Xuân Sơn và Xuân Đài. Trong đó, tỷ lệ hai xã

lần lượt là 17,95% và 14,85%. Điều đó chứng tỏ gà nhiều ngón rất quý, có từ lâu đời nhưng ít được chú ý đầu tư chăn nuôi, chăm sóc nuôi dưỡng, do đó nguy cơ pha tạp và giảm dần về số lượng, hiện chúng chỉ được chăn nuôi như các giống gà thả đồi khác.

Kết quả điều tra cho thấy, số hộ chăn nuôi với quy mô dưới 10 con chiếm 6,67% ở xã Xuân

Sơn và 16,67% ở xã Xuân Đài; số hộ nuôi trên 50 con cũng chỉ chiếm 6,66% ở Xuân Sơn và không có hộ nào ở Xuân Đài. Nhìn chung, các hộ chăn nuôi tại huyện Tân Sơn nuôi gà theo hình thức phân tán, nhỏ lẻ, quảng canh, tận dụng với quy mô phổ biến từ 11-25 con/hộ.

>>> Xem thêm: 5 kỹ năng mua gachoi con mà các sư kê buộc phải nhớ

Kết quả điều tra cho thấy, đàn gà sinh sản trên địa bàn có độ tuổi tương đối cao. Tỷ lệ gà sinh sản từ 2-3 năm tuổi chiếm tới 30,9%. Đặc biệt, có tới 6,57% hộ nuôi gà đẻ trên 4 năm tuổi.

Trên đây là thông tin về nuôi gà nhiều ngón bạn có thể tham khảo. Theo dõi chúng tôi để cập nhật nhiều thông tin chi tiết nhé!